Wat is een trauma?
In de psychiatrie en psychologie wordt de term trauma gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis blijft steken in gevoelens van angst, woede of eenzaamheid. De gebeurtenis is in dat geval zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen 2 typen trauma: Type 1 PTSS, waarbij je klachten ontstaan na een eenmalige schokkende gebeurtenis. Type 2 PTSS, waarbij je klachten ontstaan na langdurige of herhaalde blootstelling aan schokkende gebeurtenissen.
Een trauma kan ontstaan door schokkende gebeurtenis(sen) zoals een ernstig verkeersongeluk, een brand, het overlijden van een belangrijk persoon, seksueel misbruik of geweld. Een trauma ontstaat doordat de gebeurtenis(sen) niet goed verwerkt worden en geen plek kunnen krijgen.
Hoe ziet je leven eruit als je last hebt van een trauma?
In het dagelijks leven kan je te maken hebben met herbelevingen, vermijdingsreacties, negatieve gedachten en gevoelens en sterke prikkelbaarheid of hyperactivatie. Dit uit zich in woede-uitbarstingen, agressie en/of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
Inzet yoga bij herstel van trauma’s
Uit onderzoek is gebleken dat yoga een positieve invloed heeft op mensen met een trauma. Getraumatiseerde mensen hebben een verstoorde hartritmevariabiliteit (HRV). Je HRV is van belang omdat deze van invloed is op ons zenuwstelsel. Als deze in evenwicht is, hebben we een redelijke mate van controle op bijv. frustraties en teleurstellingen en kunnen wij in kalmte bepalen wat te doen in zo een situatie. Oftewel het reguleren en controleren van onze impulsen en emoties gaat bewuster en beter als je een regelmatige HRV hebt. Om dat er binnen de yogafilosofie een focus ligt op de ademhaling die van invloed is op het zenuwstelsel, is er onderzoek gedaan in hoeverre yoga kan helpen in het herstellen van een trauma.
Tijdens het onderzoek is er door mensen met een trauma, voor een langere periode geoefend met verschillende onderdelen binnen de yogafilosofie nameljik, ademhalingsoefeningen (pranayama’s), rekoefeningen en houdingen (asana’s) en meditatie. Naar aanleiding van deze interventies waren er een aantal reacties van de deelnemers:
‘Mijn emoties zijn veel sterker geworden, misschien komt dat omdat ik ze nu kan herkennen.‘
‘Ik kan mijn gevoelens meer uiten, omdat ik ze beter kan herkennen. Ik voel ze in mijn lichaam, herken ze en ga ze dan aan.‘
‘Ik zie nu dat ik keuzes heb, dat er meerdere wegen zijn. Ik kan zelf beslissen en mijn eigen leven kiezen.‘
‘Ik kon in mijn lichaam bewegen en in mijn lichaam op een veilige plek zijn zonder mijzelf pijn te doen.‘
Met behulp van de interventies ontstaat er een betere relatie tussen de emoties en het lichaam waarbij gevoelens en emoties beter worden herkent. Hierdoor kan er beter worden omgegaan met de klachten en kunnen mensen hun trauma beter onder controle houden. De behandelde onderdelen vanuit de yogafilosofie zorgen ervoor dat je je leven weer kan oppakken na een trauma. Het meest opvallende was misschien nog wel dat bij veel deelnemers geen enkele therapie of medicatie werkte maar yoga hen voor eerst verder hielp in het herstel van hun trauma.
Bron: Van der Kolk, B. (2021). Trauma sporen. Uitgeverij Mens!.